Burun alerjisi, bu rahatsızlık saman nezlesi, yaz gribi ya da alerjik rinit olarak tanımlanmaktadır. Bu rahatsızlık kaşınan ve akan burun, akan ve kaşınan göz, boğazda ve burunda akıntıyla kendini gösterir. Havayla birlikte solunan parçacıklara karşı gelişen alerji bu rahatsızlığa neden olur. İnsanlar alerjik rinite oldukça sık yakalanır.
Bazı kişilerde hafif derecelerde yaşanırken, bazılarında daha ağır yaşanarak yaşam kalitesini düşürmektedir. Genetik geçişli hastalıkların içinde en fazla yaşanan alerjik rinit, hızla yayılım göstermektedir. Çocukluk döneminde erkekleri kızlara göre daha fazla etkisi altına alan rahatsızlık, yetişkinlerde iki cinside etkisi altına alır. Bunu yaşayan kişilerde, yıllarca devam eden bir sorun haline gelir.
Burun alerjisinin nedenleri nedir?
Vücuda giren herhangi bir bitkiye ya da hayvana ait olan parçacık nedeniyle, bağışıklık sistemi buna karşı savunmasını geliştirir. Bu giriş burun ya da boğazdan, gözün zarından olabilir. Bu durum normal koşullarda doğal bir korunma sistemidir. Ancak bazı kişilerde, değişik maddelere karşı aşırı reaksiyon gösterme eğilimi gelişir. Bu kişiler alerjik, bu maddeler ise alerjen olarak tanımlanır. Bu durum kalıtsal olarak görülebilir. Bu alerjenler vücudu antikor üretimi yapması için uyarırlar. Bu antikorlar alerjenlerle birleşerek, vücutta istenmeyen tepkilere yol açabilen bazı kimyasalların salgılanmasına sebep olur. Bu kimyasalların içinde en fazla bilineni histamindir.
Bu kimyasal burun zarlarında şişmeye, kaşıntıya, tahriş ve aşırı miktarda mukus oluşumuna neden olur.
Hangi alerjenler burun alerjisine neden olur?
Havada taşınabilecek küçük ve hafif bitki ve hayvan proteinleri burun, göz ve boğazda bulunan zarlarda birikirler. Ev tozu, mantar sporları, polenler ve hayvan tüyleri bunların en fazla rastlananıdır. İlkbaharın erken başlangıcında polenler ve ağaçlar burun alerjisine neden olabilir. İlkbaharın geç dönemlerinde olan polenler ise çayırlardan kaynaklanır. Süs bitkileri nadir olarak alerjiye sebep olur. Bitkilerdeki polenler böcekler tarafından başka yerlere taşınabilir. Bitkilerin bazıları Ağustos ayının sonunda polen verirler. Bunlar ekim ayına kadar devam edebilir. Dolayısıyla uzun bir süreçte burun alerjisi görülebilir. Mantarlar ise meyvelerin bozulmasına, ekmeğin küflenmesine sebep olan küflerdir. Bunun dışında çayırlarda, samanda, kuru yapraklarda, tohum ve toprakta bulunabilirler. Mantarlar soğuğa karşı dirençli olduğundan, burun alerjisi uzun süre devam eder. Kış aylarında karın toprağı kapladığı dönemlerin dışında, bütün bir yıl mantar sporları havada olur. Evdeki mantar sporları saksı toprağında ve ev bitkilerinde olur. Ayrıca nemli alanlarda, peynir ve mayalı içkilerde bulunur. Alerjen maddeler hayvan artıkları, mantarlar, kozmetik ürünler, besinler, ev tozları gibi maddelerde yıl boyunca bulunur. Kış aylarında sıcak hava sistemlerinin kullanılmasıyla ev tozu daha etkili hale gelir.
Burun alerjisi nasıl önlenir?
- Ev temizliğinde ve bahçe ile uğraşırken polen maskesi kullanılmalıdır.
- Havalandırma ve ısıtma sistemlerinde olan filtreler düzenli olarak değiştirilmelidir.
- Polenlerin yoğun olduğu zamanlarda kapı ve pencereler kapalı tutulmalıdır.
- Evdeki bitki ve hayvanlardan uzak durulmalı ya da evde bunlar bulundurulmamalıdır.
- Evde olan yün battaniye ve örtüler, kuş tüyü yastıklar, pamuk ya da sentetik olanlarla değiştirilmelidir.
- Gerekirse dekonjestan ve antihistaminik kullanılmalıdır.
- Yatağın baş tarafını kaldırarak uyuyun.
- Egzersiz yapma, sigarayı bırakma, hava kirliliğinden uzak kalma, dengeli beslenme, vitamin kullanımı gibi genel sağlık kurallarına uyulmalıdır. Bu konuda doktorun tavsiyelerine uyulmalıdır.
- Kış döneminde nemlendirici kullanılmalıdır.
- Nemli ortamlardan uzak durmaya çalışın.
- Banyoyu temiz tutun ve havalandırmasına dikkat edin.
- Yemek pişirirken havalandırmaya dikkat edin ve aspiratörü çalıştırın.
- Evde pencere ve duvarlarda olan buharı hemen temizleyin.
- Evin içinde çamaşır kurutmayın
