Burundan Sıvı Gelmesinin Genel Açıklaması
Burundan sıvı gelmesi (rinore), burun boşluklarından ve sinüslerden gelen sıvı salgıların dışarı akması durumudur. Bu durum genellikle vücudun bir savunma mekanizması olarak ortaya çıkar ve altta yatan çeşitli nedenlere bağlı olarak değişik özellikler gösterebilir. Sıvının rengi, kıvamı ve beraberindeki diğer belirtiler, durumun ciddiyeti ve nedeni hakkında önemli ipuçları verebilir.
Burundan Sıvı Gelmesinin Yaygın Nedenleri
- Alerjik Rinit (Saman Nezlesi): Polen, toz, akar veya hayvan tüyü gibi alerjenlere maruz kalındığında bağışıklık sisteminin verdiği tepki sonucu burundan genellikle berrak, sulu ve bol miktarda sıvı akışı görülür. Buna sıklıkla hapşırma, burun kaşıntısı ve gözlerde yaşarma eşlik eder.
- Viral Enfeksiyonlar (Soğuk Algınlığı, Grip): Üst solunum yolu enfeksiyonlarının en yaygın belirtilerinden biridir. İlk başta berrak ve sulu olan akıntı, birkaç gün içinde daha koyu, sarımsı veya yeşilimsi bir renk alabilir. Burun tıkanıklığı, boğaz ağrısı, halsizlik ve hafif ateş de görülebilir.
- Sinüzit: Sinüslerin iltihaplanması durumudur. Akut sinüzitte burun akıntısı genellikle kalın, sarı veya yeşil renklidir ve yüzde ağrı/basınç hissi, koku almada azalma ile birlikte seyreder. Kronik sinüzitte ise akıntı daha uzun süreli olabilir.
- Beyin Omurilik Sıvısı (BOS) Kaçağı: Nadir görülen ancak ciddi bir durumdur. Kafatası tabanındaki bir travma, ameliyat veya spontan bir yırtık sonucu beyin çevresindeki koruyucu sıvı burundan dışarı sızabilir. Bu sıvı genellikle berrak, tuzlu tatta, sudan daha kıvamlıdır ve tek taraflı olarak akar. Baş pozisyonu değiştiğinde (örn. öne eğilince) artış gösterebilir.
- Vazomotor Rinit: Alerji veya enfeksiyon olmaksızın, burun damarlarının aşırı genişlemesi sonucu oluşan bir durumdur. Sıcaklık değişimleri, baharatlı yiyecekler, stres veya keskin kokular gibi tetikleyicilerle berrak bir burun akıntısı meydana gelir.
- Buruna Yabancı Cisim Kaçması: Özellikle çocuklarda görülür. Burun deliğine kaçan küçük bir cisim (boncuk, yiyecek parçası vb.), genellikle tek taraflı, kötü kokulu ve iltihaplı bir akıntıya neden olur.
- Hormonal Değişiklikler: Hamilelikte (gebelik riniti) veya tiroid problemlerinde hormonal dalgalanmalar burun akıntısına yol açabilir.
Sıvının Özelliklerine Göre Anlamı
- Berrak ve Sulu Akıntı: Genellikle alerji veya soğuk algınlığının başlangıcı gibi viral enfeksiyonları işaret eder. Vazomotor rinitin de tipik belirtisidir. Çok ince ve su gibi akar.
- Beyaz ve Koyu Kıvamlı Akıntı: Genellikle soğuk algınlığının ilerleyen aşamalarında veya kronik sinüzitte görülür. Burun dokusunun şişmesi ve mukusun kalınlaşması sonucu oluşur.
- Sarı veya Yeşil Renkli Akıntı: Vücudun enfeksiyonla savaştığını gösterir. Bağışıklık hücreleri (lökositler) ve bakterilerin atık ürünleri akıntının rengini değiştirir. Genellikle bakteriyel sinüzit veya ilerlemiş bir soğuk algınlığı ile ilişkilidir. Ancak, yeşil akıntı her zaman antibiyotik gerektiren bir bakteriyel enfeksiyon anlamına gelmez; viral enfeksiyonlarda da görülebilir.
- Kanlı Akıntı (Kanlı Mukus): Burun içindeki kılcal damarların çatlamasından kaynaklanır. Kuru hava, burun karıştırma, şiddetli sümkürme veya burun travması gibi nedenlerle olabilir. Bazen yüksek tansiyonun da bir belirtisi olabilir.
- Kötü Kokulu Akıntı: Genellikle burunda yabancı cisim veya diş kaynaklı bir enfeksiyonun (odontojenik sinüzit) belirtisidir. Kronik sinüzitin bazı formlarında da görülebilir.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Aşağıdaki durumlarda vakit kaybetmeden bir doktora (Kulak Burun Boğaz uzmanı) danışmak önemlidir:
- Burun akıntısı 10 günden uzun sürerse.
- Akıntıyla birlikte yüksek ateş, şiddetli baş ağrısı, boyun tutulması veya ışığa hassasiyet varsa.
- Burundan berrak, tuzlu ve devamlı bir sıvı akışı oluyorsa (BOS kaçağı şüphesi).
- Akıntı tek taraflı, kalın, sarı-yeşil ve kötü kokuluysa.
- Nefes darlığı, hırıltılı solunum veya göğüs ağrısı gibi belirtiler eşlik ediyorsa.
- Burun akıntısı şiddetli bir kafa travması sonrası başlamışsa.
Özet
Burundan sıvı gelmesi çoğu zaman geçici ve zararsız bir durum olsa da, sıvının niteliği ve eşlik eden diğer semptomlar dikkatle gözlemlenmelidir. Basit bir soğuk algınlığından, hayatı tehdit edebilen bir BOS kaçağına kadar geniş bir yelpazede nedenleri olabilir. Şüpheli veya uzun süreli durumlarda mutlaka bir sağlık uzmanına başvurulması en doğru yaklaşım olacaktır. |
.webp "Burun Kanaması Belirtileri ve Tedavisi")
