Burun Burun, vücutta anatomik olarak yüzün alın ve üst dudak arasında yer alan, dışa doğru çıkıntılı, iki deliği olan bir solunum organıdır. Aynı zamanda koku alma organı olan burun boşluğu, iki delikle dış tarafa açılır ve yutak ile bağlantılıdır. Burunun iç yapısında mukus tabakası, kıllar ve kılcal damarlar bulunur. Burun içinin nemli ve tüylü olması, dışarıdan gelen havayı temizleyerek nemlendirir. Kılcal damarlar ise havayı ısıtır. Duyu sinirleri ve koku almaçları burun boşluğunun üst tarafında bulunur ve bu bölge "sarı bölge" olarak adlandırılır. Kokunun burun tarafından algılanabilmesi için, mukus içinde çözünmesi gerekmektedir. Maddenin çözünmesi koku alma hücrelerini uyarır ve bu uyarılma sonucunda koku, beyne iletilir. Vücutta en fazla yorulan duyu organı burundur. Memelilerde burundan alınan hava filtre edilir, ısıtılır ve nemlendirilir. Havanın filtre edilmesi burun kılları ve mukus yüzeyiyle gerçekleştirilir. Solunan hava kılcal damarlarla ısıtılır ve nemlendirme mukus bezleri sayesinde gerçekleşir. Burun İşlevleri Nelerdir?
Beyne koku duyusu, koku siniri aracılığıyla taşınır. Bu sinirin uzantıları, burun boşluklarının üst konka denilen bölümünü örten mukoza tabakasına dağılır. Bu sayede dışarıdan solunan havayla giren koku uyarıları, koku sinirini uyarır. Solunum yollarının başlangıç kısmını oluşturan burnun ön deliklerinden giren hava, ara deliklerden nazofarinkse geçer. Farinks'ten aşağıya inerek, gırtlağa, nefes borusuna ve akciğerlere kadar gider. Burun, kıkırdak ve kemikten oluşan iskeleti sayesinde solunum yollarının başını oldukça sert ve dayanıklı bir hava geçidi haline getirir. Bronşlar ve akciğerler için uygun olacak havayı gerekli olan ısıya ve nemlilik düzeyine ulaştırır. Burun boşlukları, konka adı verilen bölmelerle üç ana kısma ayrılmıştır. Burun Yapısının Kafatasındaki Etkileri Nelerdir? Burun delikleri içinde bulunan mukoza, salgı ve damar açısından zengindir. Dışarıdan solunan hava burun boşluğuna girdiğinde, mukozadaki kan damarlarından ısı alarak ısınır ve salgılardan nem alarak nemlenir. Çok sıcak veya soğuk hava, nefes borusuna, gırtlağa, bronşlara ve akciğerlere tahriş edici özellikte olabilir. Bu yüzden burun, olumsuz etkileri gideren önemli bir işlev üstlenmiştir. Ayrıca burun, havayla giren tozları yakalar. Burun içinde mukus adı verilen bir salgı salgılanır. Mukus, içerisinde bağışıklık antikorları taşıyarak havada bulunan mikropları öldürür ve solunum yollarını hastalık etkenlerinden korur. Burun içindeki mukozanın bakteriler, tozlar, alerjenler ve tahriş edici maddeler nedeniyle iltihaplanması sonucunda soluk alma zorlaşabilir. Burnun orta bölmesindeki septum eğrilikleri de nefes almayı zorlaştıran etkenlerdendir. İltihabik oluşumlar şişlik, kızarıklık ve ağrı ile kendini belli eder. İltihabın hasara neden olması halinde plastik cerrahi uzmanı tarafından tedavi kaçınılmaz olur. İç yüzeydeki tümör şeklindeki küçük çıkıntılar olan polipler, olmaması gereken hücrelerin anormal şekilde çoğalması nedeniyle oluşurlar. Bu oluşumlar nefes almayı zorlaştırdığından cerrahi yolla çıkarılmaları gerekir. |